Vlooien bij hond en kat

Vlooien, iedereen kent ze maar niemand wil ze hebben. Vlooien zijn kleine bloedzuigende parasieten met een lichaamslengte van ongeveer 1,5 tot 4 millimeter. Er zijn veel soorten vlooien maar de bekendste zijn de honden- en de kattenvlo. Grappig feitje: de meeste honden hebben last van de kattenvlo aangezien deze ook het vaakst voor komt. In dit blog vertellen we je alles over vlooien bij honden en katten, hoe je 't kunt voorkomen en welke middelen er zijn om vlooien te bestrijden.

Wat zijn vlooien?

Vlooien zijn kleine, bloedzuigende parasieten die veel jeuk en krabben veroorzaken bij je huisdier. Hun beet is pijnlijk en is de boosdoener van de jeuk. Dit komt doordat de vlo een beetje speeksel inspuit wat er voor moet zorgen dat het bloed wat ze willen hebben, niet stolt. Vlooien en huisdieren hebben overigens niets met hygiëne te maken; elk huisdier kan deze vervelende beestjes krijgen.

Wat is de levenscyclus van een vlo?

Om te kunnen begrijpen hoe je vlooien kunt voorkomen en bestrijden is het handig om te weten hoe de levenscyclus van de vlo er uit ziet. Slechts een klein deel van de levenscyclus van een vlo voltrekt zich op het huisdier. De levenscyclus van de vlo ziet er als volgt uit:

• Een vrouwtjes vlo kan pas eitjes leggen nadat ze bloed heeft gezogen. In de vacht van je huisdier legt ze dan tientallen eitjes.
• De eitjes vallen uit de vacht en ontwikkelen zich in 2 tot 4 dagen tot larven.
• Deze larven zijn zo dun als een haar en een paar millimeter lang. Na 2 tot 3 weken verpoppen de larven zich.
• De poppen komen na 6 weken tot wel een jaar uit en zijn bestand tegen een hoop invloeden van buitenaf, waaronder trillingen.

Hoe kan je vlooien voorkomen?

• Goed stofzuigen. Hiermee kom je al een heel eind. Leeg je stofzuiger zak meteen, doe dit uiteraard niet binnen, en sluit de plastic zak meteen goed af.
• Houd de mand en het kleed schoon. Was beiden regelmatig in de wasmachine.
• Controleer regelmatig je huisdier (eventueel met een vlooienkam) op vlooien. Plekken waar de meeste vlooien voorkomen op je huisdier zijn de lies, oksels en rondom de staart.
• Behandel je huisdier met een anti-vlooienmiddel of een natuurlijk vlooienmiddel om te voorkomen dat je huisdier besmet wordt.
• Behandel regelmatig ook de omgeving waar jouw huisdier leeft met een omgevingsspray. Lees hier meer om een vlooienbesmetting in huis te bestrijden en te voorkomen. 

Vlooien bestrijden

De belangrijkste redenen om vlooien te bestrijden zijn jeuk, wormen en een vlooienallergie. Vlooien voeden zich aan het dier en met elke beet wordt speeksel in de huid gespoten. Dit voorkomt stolling van het bloed, maar zorgt tegelijkertijd voor jeuk en irritatie bij het dier. Vlooien kunnen ook de eitjes van lintworm bij zich dragen en doorgeven, waardoor je dier lintworm kan krijgen. Daarnaast zijn sommige dieren allergisch voor het speeksel van de vlo. Bij elke beet kan dan een allergische reactie ontstaan.

Welke anti-vlooienmiddelen zijn er?

Vlooienmiddelen kunnen toegediend worden in diverse vormen:

• Vlooien pipetten voor in de nek
• Vlooienbandjes
• Tabletten
• Vlooienspray
• Vlooienpoeder
• Vlooienshampoo

Naast de verschillende toedieningsvormen zijn er ook veel verschillende werkzame stoffen.

Werkzame stoffen in vlooienmiddel

Niet elk vlooienmiddel is effectief genoeg om alle vlooien tegen te gaan en weg te houden. Sommige middelen doden alleen volwassen vlooien. Het is aan te raden om een vlooienmiddel te kiezen dat de volwassen vlooien, de eitjes, de eitjes in de omgeving en de larven in de omgeving doodt. Middelen met fipronil doden alleen de volwassen vlo en middelen met fipronil en metopreen doden alleen de volwassen vlo en de eitjes (zoals Frontline, Exil en Beaphar). Indien je de omgeving niet behandeld, ontwikkelen de vlooien zich in de omgeving en kunnen ze uiteindelijk weer op het dier belanden. Vlooienmiddelen met imidocloprid (eventueel in combinatie met moxidectine) zijn vrij effectief, aangezien deze niet alleen de volwassen vlo en eitjes doden maar ook licht op de omgeving uitwerken. Voorbeelden hiervan zijn Seresto, Advantage en Advantix. Het meest effectieve vlooienmiddel bevat selamectine, dit is enkel bij de dierenarts verkrijgbaar. Deze stof doodt de volwassen vlo, de eitjes en heeft een brede omgevingswerking.

Naast de reguliere anti-vlooienmiddelen zijn er ook natuurlijke anti-vlooienmiddelen om je huisdier te beschermen, zoals STOP! Animal Bodyguard.

Resistentie tegen vlooienmiddel

Resistentie tegen vlooienmiddelen speelde een rol in de jaren 80, maar is vandaag de dag achterhaalt. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat er tegen de werkzame stof in diverse middelen geen resistentie is aangetoond. Soms kan het zijn dat er toch nog vlooien aanwezig zijn op het huisdier, ondanks een recente behandeling met een anti-vlooien middel. Dit kan niet worden veroorzaakt door resistentie maar zal mogelijk voortkomen voordat het middel niet correct is toegediend. Een vlooienband kan te los zitten, een vacht kan nat geworden zijn te kort na toedienen van een spot-on of bij tabletten de werkzame stoffen onvoldoende zijn opgenomen. Lees daarom altijd zorgvuldig de bijsluiter van de middelen, om dit te voorkomen. 

Wat is een vlooienallergie?

Bij een allergie voor vlooien reageert je hond of kat overgevoelig op een vlooienbeet. Een vlo zuigt bloed waarna de vlo stoffen uitstoot die ervoor zorgen dat het bloed tijdelijk niet kan stollen. Sommige honden en katten kunnen overgevoelig zijn voor deze stoffen, waardoor jeuk op kan treden. Deze jeuk is vaak erg heftig en kan langere tijd aanhouden. Net als bij elke andere allergie treedt dit effect elke keer opnieuw op, dus elke keer dat je hond of kat gebeten wordt door een vlo. Het speeksel van de vlo is vaak de boosdoener en niet de beet zelf.

Hoe herken je een vlooienallergie?

Als je huisdier een vlooienallergie heeft, kun je dit vrij makkelijk zelf herkennen. Je hond of kat heeft vooral jeuk op de rug, in de liezen, bij de buik en voor de staart. De jeuk zorgt ervoor dat je dier zichzelf krabt, likt en bijt, waardoor de huid beschadigd kan raken. Dit kan uiteindelijk leiden tot wondjes en kale plekken. Daarnaast kan een bacteriële ontsteking ontstaan. Deze ontsteking uit zich vaak in het oor omdat de huid hier vochtiger en warmer is. Een andere manier om een vlooienallergie te herkennen is door te onderzoeken of vlooienbestrijding wel of geen effect heeft op de symptomen. Zodra de symptomen verdwijnen na het gebruik van vlooienbestrijding heeft je dier geen vlooienallergie. Bij een vlooienallergie houdt de jeuk vaak aan, terwijl de vlooien zijn verdwenen.

Wat te doen bij een vlooienallergie?

Een vlooienallergie behandelen kan op twee manieren, met medicatie of desensibiliseren:

1. Bij medicijnen kan je denken aan anti-jeukinjecties, corticosteroïden of prednison. Deze medicijnen werken goed en snel, mits op de juiste wijze gebruikt. Het zijn echter wel heftige medicijnen en zodra je stopt met de medicijnen komen de klachten net zo hard weer terug.
2. Desensibilisatie is het ongevoelig maken voor bepaalde stoffen. Bij desensibilisatie wordt gebruik gemaakt van injecties met vlooienextract om je dier langzaam maar zeker ongevoelig te maken. Het grote voordeel hiervan is dat er geen bijwerkingen zijn. Daarentegen werkt deze methode slechts in 20% van de gevallen.

Een andere manier is om op natuurlijke wijze vlooienbeten te voorkomen. Bijvoorbeeld met de Espree Outdoor Spray. Jeuk kan ook op natuurlijke wijze worden behandeld door de druppels van PUUR Jeuk en PUUR Huid om vlooien en mijten af te stoten.

Waarom moet je je huisdier ontwormen als hij vlooien heeft?

Een vervelende bijkomstigheid van vlooien is dat zij de gastheer kunnen zijn van lintworm eitjes. Wanneer een vlo deze bij zich draagt, dan kunnen de eitjes in de maag van je huisdier terecht komen doordat de dieren daar bijten waar het jeukt. Op die manier worden honden en katten met lintwormen besmet. Het is daarom verstandig om, als je huisdier is besmet met vlooien, ook direct te ontwormen. Kies hierbij voor een middel dat ook tegen lintwormen werkt. Let op: niet alleen dieren kunnen besmet worden met lintwormen, ook mensen en vooral jonge kinderen.

Vlooien in huis bestrijden

Maar liefst 95% van de vlooienpopulatie bevindt zich in de (leef)omgeving van het dier en slechts 5% op het dier zelf. Om de volledige levenscyclus van de vlo te onderbreken is het erg belangrijk om de omgeving te behandelen met een geschikt product. De omgevingsspray Bolfo Fleegard (op basis van Pyriproxyfen en Cyfluthrine) heeft een werkzaamheid van 6 maanden tegen de vlooienlarven en 2 weken tegen de volwassen vlooien (indien het product niet weggehaald wordt door mechanische reiniging, bijvoorbeeld het reinigen van de vloer met water). Elke behandeling van de omgeving moet telkens voorafgegaan worden door, waar mogelijk, grondig dweilen en stofzuigen. Door de trillingen van de stofzuiger komen de vlooien uit hun cocon/pop. De poppen zelf zijn bestand tegen de meeste behandelingen, maar zodra de vlo uit haar cocon is, kan ze gedood worden door een omgevingsspray. De vlooiencyclus loopt verder in de stofzuigerzak, dus vergeet niet om deze te verwijderen. Alle kamers waar je huisdieren (kunnen) komen, moeten worden behandeld met een omgevingsspray.

In het kort

• Behandel preventief, wacht niet tot je een vlooienbesmetting in huis en op jouw huisdieren hebt.
• Controleer jouw huisdier regelmatig op vlooien.
• Behandel alle dieren in huis.
• Ontworm je huisdier als hij vlooien heeft.
• Behandel het huis, auto en andere plekken waar je huisdier komt.
• Let op welk middel je gebruikt bij een drager of lijder met het defecte MDR1-gen.

Tip: Met de wetenschap dat 95% van de vlooien in huis leeft, is mijn advies om 1 à 2 keer per jaar je huis preventief in te sprayen met een goede omgevingsspray zoals de Bolfo Fleegard. Gaat jouw huisdier vaak mee in de auto behandel die dan ook preventief 2 keer per jaar. Hiermee voorkom je dat er een vlooienplaag ontstaat. Heb je last van vlooien in huis en heb je een persoonlijk advies nodig over welke middelen je het beste kunt gebruiken? Neem dan zeker contact met ons op via [email protected]