Alles over antibiotica

Antibiota

Dit is een informatiepagina. Plein verkoopt geen antibiotica omdat dit geen zelfzorg product is. Antibiotica is uitsluitend op recept verkrijgbaar.

Antibiotica zijn medicijnen die worden gebruikt bij infecties die worden veroorzaakt door bacteriën. Deze infecties ontstaan doordat bacteriën het lichaam binnendringen en zich daar vermenigvuldigen. Antibiotica zijn een soort soldaatjes, ze bestrijden bacteriën door hun groei te remmen of door ze te doden. In dit artikel vertellen we je alles over antibiotica.

Wat zijn Bacteriën?

Bacteriën zijn met het blote oog niet te zien, maar we komen er wel dagelijks mee in aanraking. Toch zijn wij niet doorlopend ziek. Bacteriën zijn er namelijk in vele soorten en daarbij zijn er heel wat die geen kwaad doen. Sterker nog, er zijn altijd bepaalde bacteriën op onze huid en in onze darmen die voor ons nuttig werk doen. Bovendien heeft ons lichaam een verdedigingssysteem dat ervoor zorgt dat ziekmakende bacteriën geen kans krijgen om binnen te dringen. 

Wanneer krijg je antibiotica?

Als het verdedigingssysteem van het lichaam het laat afweten worden we ziek. We spreken dan meestal van een verminderde weerstand. Soms zijn bedrust of andere simpele maatregelen voldoende om beter te worden. Als dat niet lukt, kan je arts een antibioticumkuur voorschrijven.

Er zijn ziekten, zoals longontsteking, hartklepontsteking en tyfus, die zonder antibiotica dodelijk kunnen verlopen. Het lichaam is namelijk niet of nauwelijks in staat op eigen kracht te herstellen van deze ziekten. Antibiotica zijn dan dus levensreddend. 

Antibiotica werken niet tegen een ontsteking door een virus, zoals bij een verkoudheid of griep. Daarom worden ze alleen voorgeschreven als er sprake is van een ontsteking veroorzaakt door een bacterie.

Hoe gebruik je antibioticum?

Als de dokter antibiotica voorschrijft, moet je ze precies innemen zoals hij of zij zegt of zoals het in de bijsluiter staat. Bijvoorbeeld:

• Neem je pil of drankje op vaste tijden.
• Wel of niet innemen met melk
• Innemen een half uur vóór of twee uur ná het eten. Sommige antibiotica werken namelijk beter als je ze inneemt op lege maag. Bij andere antibiotica maakt het niet uit of je ze voor, tijdens of na het eten inneemt.

Maak de kuur altijd af, ook als je je al beter voelt. Anders kunnen de bacteriën terugkomen, en dat wil je niet.

Hoe lang duurt een antibioticakuur? 

Een antibioticumkuur duurt gewoonlijk 5 tot 10 dagen, soms korter, soms langer, afhankelijk van de infectie. Het is belangrijk dat je de hele kuur afmaakt. Dit betekent dat je het antibioticum gebruikt tot het op is of zolang als je arts heeft voorgeschreven. Je moet altijd de kuur afmaken, ook als je geen klachten meer hebt. Want het feit dat je klachten zijn verdwenen, wil nog niet zeggen dat alle bacteriën die de infectie veroorzaken ook uit je lichaam zijn verdwenen. Stop je te vroeg met antibioticum, dan kunnen de achtergebleven bacteriën zich weer vermenigvuldigen en je opnieuw ziek maken.

Vergeten in te nemen?

Je verkleint de kans op vergeten als je het antibioticum elke dag op hetzelfde tijdstip inneemt. Wanneer je de antibioticum niet op tijd hebt ingenomen, moet je dat zo snel mogelijk alsnog doen. Is het echter al bijna tijd voor je volgende dosis, dan kun je de vergeten dosis beter niet meer innemen. De volgende dosis kun je dan op de normale tijd innemen. De vergeten dosis neem je aan het einde van de kuur in. Je verschuift dus het moment waarop je de kuur beëindigt. 

Kunnen antibiotica ook slecht zijn?

Sommige mensen krijgen ook last van bijwerkingen, zoals buikpijn of diarree. Gelukkig gaat dat meestal vanzelf weer over.

Een enkeling kan overgevoelig zijn voor een bepaald antibioticum. Je kunt op verschillende manieren merken dat je overgevoelig bent voor antibiotica. Bijvoorbeeld door jeukende uitslag, benauwdheid, een opgezette keel of buikpijn. Neem altijd contact op met je arts als je denkt dat je overgevoelig reageert. Als je een allergische reactie hebt gehad op antibiotica vermeld dit dan altijd aan diegene die de antibiotica aan je voorschrijft.

Antibiotica en andere medicijnen

Sommige geneesmiddelen kunnen de werking van antibiotica verminderen. Het is dan ook zinvol de arts of apotheker altijd duidelijk te vertellen welke medicijnen je nog meer gebruikt. Bijvoorbeeld medicijnen die een specialist je heeft voorgeschreven. Of middelen die je zonder recept in de apotheek of bij de drogisterij hebt gekocht, zoals een laxeermiddel of middel tegen maagzuur.

Antibiotica en de pil

Sommige antibiotica kunnen de betrouwbaarheid van de anticonceptiepil verminderen. Ook zijn er antibiotica waar veel mensen diarree van krijgen. Als de ontlasting waterdun is, kan de betrouwbaarheid van de anticonceptiepil verminderen. Vraag dus aan je apotheker of arts of het nodig is tijdelijk een extra voorbehoedmiddel, zoals een condoom, te gebruiken.

Antibiotica tijdens zwangerschap en borstvoeding

Sommige antibiotica, zoals penicillines, kan je veilig gebruiken tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding. Er zijn echte ook antibiotica die schadelijk kunnen zijn en er zijn antibiotica waarvan (nog) niet bekend is welke invloed ze hebben. Ben je zwanger, vermoed je dat je zwanger bent of geef je borstvoeding, bespreek dit dan altijd met je arts. Hij of zij kan er dan rekening mee houden bij het voorschrijven van het antibioticum. Als in de apotheek bekend is dat je zwanger bent of borstvoeding geeft, kan worden gecontroleerd of een medicijn veilig is om te gebruiken. Geef daarom ook aan je apotheker door dat je zwanger bent of borstvoeding geeft.

Resistentie tegen antibiotica

Als je antibiotica vaak gebruikt, kunnen bacteriën er aan wennen. Ze worden dan "supersterk" en de antibiotica werken niet meer. Dat heet resistentie. Hoe vaker bacteriën in aanraking komen met een bepaald antibioticum, des te beter kunnen ze zich zó veranderen dat het antibioticum geen grip meer op ze heeft. Dat kan ook gebeuren als de hoeveelheid antibioticum in het lichaam te laag is om de bacterie te bestrijden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de kuur niet wordt afgemaakt.
Bacteriën die hebben geleerd zich te wapenen tegen bepaalde antibiotica, geven dat door aan hun nageslacht. Er zijn zelfs die het doorgeven aan bacteriën die bij hun in de buurt zijn. Hierdoor kan het aantal resistente bacteriën snel in aantal toenemen. Naarmate er meer bacteriën komen die resistent zijn tegen antibiotica, wordt het vinden van een antibioticum dat nog wel werkt steeds moeilijker. Daarom is het belangrijk om antibiotica alleen te gebruiken als het echt nodig 
Voorlopig zijn er nog alternatieve antibiotica beschikbaar die werken tegen resistente bacteriën. Maar als antibiotica te veel en te vaak onnodig worden gebruikt, bestaat het risico dat bepaalde infecties niet meer kunnen worden genezen.

Tot slot

• Lees de geneesmiddelinformatie of bijsluiter vóór je een antibioticum gaat gebruiken. Vraag je apotheker om uitleg als je iets niet begrijpt.
• Volg nauwkeurig de instructies op het etiket en in de bijsluiter.
• Maak de kuur altijd helemaal af, ook als je geen last meer hebt van de klachten.
• Raadpleeg je huisarts als de infectie binnen twee tot drie dagen niet verbeterd.
• Geef je antibiotica nooit aan een ander en gebruik zelf nooit antibiotica van een ander.
• Breng medicijnen die je niet meer hoeft te gebruiken, terug naar de apotheker of lever ze in bij de chemokar of het chemisch depot. Dan worden ze vernietigd.
• Bewaar medicijnen altijd buiten het bereik van kinderen.

Als we antibiotica slim inzetten zijn het hele handige medicijnen, maar we moeten er wel verstandig mee omgaan. Dan blijven ze ons goed helpen als we ziek zijn!